وینچ چیست؟
تعریف عمومی Winch یعنی وسيله اي که شامل یک کشنده سیم دار است. اساس کار وینچ ها حضور در نقطه ای ثابت و کشیدن جسمی به سوی خود است. حالت دیگر زمانی است که وینچ و جسم متحرک هر دو به سوی نقطه ای ثابت حرکت میکنند. اجزای اصلی آن شامل يك قرقره، كابل فلزی بسته شده روي آن، قلاب گلاویز و جعبه دنده است. اين سيستم در انواع مختلف برقي، هيدروليكی، دستی و گارداني تولید میشود. در نوع برقي يك الكتروموتور هم به اجزای اصلی اضافه میشود تا نيروي گرداننده را فراهم کند. در نوع هيدروليكی اين نيرو توسط پمپ روغنی پرفشار كه حركت خود را ازجعبه دنده كمكی يا هرزگرد متصل به آن مي گيرد، ايجاد میشود. نوع گارداني نیز نيروي خود را توسط يك گاردان كه به جعبه دنده کمکی متصل است، تأمين ميكند.نوع دستی نیز چنانچه از نامش پیداست بدون قوای محرکه خارجی و توسط نیروی گشتاور دست انسان کار میکند. برتری مدل گاردانی قدرت بالاتر آن نسبت به بقیه مدلها است. ولی همین امر هم بزرگترین ایراد آن را پدید می آورد. چرا که این مدل تنها در صورتی که خودرو روشن باشد، کار میکند. بنا بر این در شرایط اضطراری که خودرو دچار نقص فنی شده، کارایی ندارد. ایراد عمده نمونه برقی نیز حساسیت آن به تماس با آب و مصرف بالای باتری آن است.
وینچ چگونه کار میکند؟
ساده ترين راهي كه وينچ به كمك خودرو گیرافتاده در چاله عميق، زمين گلي، باتلاق و غیره مي آيد، اتصال A و B است. حالتي که ابتدا پس از اتصال كنترل وينچ به محل مربوط (نقطه A)، به وسيله اهرم، آزاد میشود. سپس سر قلاب كابل را به خودرو ديگر (نقطه B ) و يا درختي كه توان تحمل نيروي وارده را داشته باشد، می بندند. در آخر اهرم وينچ را در حالت قفل گذاشته و پس از خلاص كردن دنده خودرو، وينچ را روشن کرده تا كابل آن توسط نيرو کشنده جمع شود.
انواع وینچ ها
سازندگان وینچ اکنون از شمارش خارج هستند. شاید معتبرترین های آن کمپانی های Cameleer و Warn باشند. مهمترین فاکتور در خرید این وسیله جانبی، معیارهایی مانند وزن قابل تحمل، طول کابل و نوع قوای محرکه آنهاست. براي انتخاب صحيح بايد وزن خالص خودرو را در عدد ۱,۵ ضرب كرد. حاصل آن حداقل ظرفيت وينچي را كه ميتوان روي اين خودرو نصب كرد، نشان خواهد داد. ظرفيت نوشته شده بر روي وينچ ها معمولا در واحد پوند نوشته ميشوند. هر پوند معادل ۴۵۰ گرم است. قدرت كشندگي وينچها شامل ۱۰۰۰، ۳۰۰۰، ۶۰۰۰، ۸۰۰۰، ۹۰۰۰، ۱۲۰۰۰ و این اواخر ۱۸۰۰۰ پوند میشود. ضريب كشش اين وينچها بر اساس كشيدن وزنه اي در شيب ۱۰ درصد تا ميزان پونداژ دستگاه تعیین میشود.
نکات مهم در هنگام استفاده
وقتي وينچ در حال كشش است نيروي شدیدی به كابل آن وارد ميشود. در صورت پاره شدن، كابل فولادي آن مانند شلاقي فولادي عمل خواهد كرد. توصیه میشود هنگام عملیات وینچ، کسی در نزدیکی آن حضور نداشته باشد. اغلب از يك پتو براي جلوگيري از پرتاب آن استفاده میشود. به اين صورت كه آن را بر روي وسط كابلي كه در حال كشيدن است پهن میکنند.اگر از درخت براي تكيه گاه وينچ استفاده ميشود بايد موكت، نمد يا تسمه مخصوصي را كه براي اين منظور ساخته شده دور تنه درخت قرار داد تا تنه درخت آسيب نبيند. این اقدام علاوه بر محافظت از درختان ضریب ایمنی را نیز بالا می برد. کنده شدن درخت و یا در کل انحراف نقطه اتکا میتواند خطرناک باشد. وینچ ها بیشترین توان را در ردیف اول کابل جمع شده روی درام دارند. در ردیف های بعدی افت توان بوجود می آید. انتخاب وینچ قویتر به معنای جریان آمپر مصرفی بیشتر نیز خواهد بود. توصیه میشود نمونه انتخابی بر حسب کشش باتری و دینام خودرو باشد. در ظرفیت های بالاتر استفاده از دو باتری موازی و مدار شارژ مربوطه الزامی است. در اکثر موارد، وینچ به تنهائی معجزه نمی کند. ترکیبی از فعالیت ها مانند درگیر ساختن خودرو برای رهاسازی و یا هول دادن نیز لازم خواهد بود. در غیر این صورت فشار قابل ملاحظه ای به مدارات وینچ یا سرشاسی وارد آمده، عمر مصرفی را کاهش میدهد. طول کابل اغلب در حدود ۳۰ متر است. وینچ و مجموعه طناب ها و قلاب های آن نیاز به بررسی دورهای و نگهداری دارند.